الدرّ المنظوم من کلام المعصوم
عنوان: الدرّ المنظوم من کلام المعصوم
مؤلف: على بن محمّد بن حسن بن زين الدين عاملى (م ۱۱۰۳ يا ۱۱۰۴ ق)
تحقیق و تصحیح: محمدحسين درايتى
تعداد جلد: ۱ (۷۱۷ صفحه)، وزیری
ناشر: دار الحدیث
محل نشر: قم
تاریخ انتشار: ۱۳۸۵ش
اين کتاب سومين و چهارمین اثر از مجموعه «الشروح والحواشي على الکافي» است. مؤلف، نوه پسرى شهيد ثانى و نوه دخترى محقق کرکى و از اکابر علماى قرن ۱۱ و مشهور به «شيخ على کبير» است. وى در اکثر کتاب هاى تراجم به علم و فضل و تحقيق و تبحّر ستوده شده است. در جلالت قدر او همين بس که وى از مشايخ اجازه علّامه مجلسى است و از خود آثار متعددى در موضوعات مختلف به يادگار گذاشته است.
يکى از آثار و بلکه از مهم ترين آثار او الدرّ المنظوم است که به شرح خطبه و کتاب العقل و کتاب العلم کافى پرداخته است. شرح او حاوى نکات ادبى، حديثى، کلامى، ذوقى و بعضاً عرفانى است. او در شرح احاديث از آيات و همچنين احاديث ديگرى که در کتاب هاى حديثى و يا در ابواب ديگر کافى آمده، سود جُسته و در موارد متعددى به آنها استناد مى کند. مؤلف نسخه هاى متعددى از کافى در اختيار داشته و در شرح خود از آنها بهره برده و در مواردى به اختلاف نسخه ها تصريح، و به نسخه برتر اشاره کرده است. او در جاى جاى اين شرح مطالبى را از پدرش شيخ محمّد صاحب «استقصاء الاعتبار» با عنوان «قال والدى طاب ثراه» و يا «کتب والدى طاب ثراه» نقل مى کند، که نشان دهنده اين مطلب است که شيخ محمّد حاشيه اى بر کافى داشته است؛ گرچه، به هيچ نسخه اى از آن دست نيافتيم.
درّ المنظوم بر اساس چهار نسخه _ که دو نسخه آن حاشيه هايى به خط مؤلف دارد _ تصحيح شده است.
در ادامه اين کتاب چهارمين اثر از مجموعه «الشروح والحواشى على الکافى» ضميمه شده که آن حاشيه کتاب التوحيد اصول کافى است و مؤلف آن على بن زين الدين ثانى ابن محمّد بن حسن بن زين الدين عاملى معروف به شيخ على صغير است. وى پسر برادر شيخ على کبير بوده و از شاگردان او نيز مى باشد. اين حاشيه بر اساس تک نسخه اى که به خط مؤلف است، تصحيح شده و ضميمه درّ المنظوم گشته است.
