داستانها و حکایات در روض الجنان
۱. در این پروژۀ کوتاه دامن قصد بر آن است که مهمترین و طولانیترین حکایاتی که در مطاوی و ضمن تفسیر آیات در این کتاب بزرگ، درج شدهاند، نخست استخراج شده و هر یک به گونهای استقلال یافته، مطرح شوند.
۲. مخاطب اصلی در ارائۀ این حکایات و داستانها جوانان و نوپژوهان دانسته شده و از این رو، سعی بر آن است که حکایات موجود در تفسیر ابوالفتوح، از جامۀ نثر کهن بیرون آمده، با نثری در خورندِ فهمِ نوپژوهان، بازنگری و بازنگاری شود.
این داستانها میتوانند به شکلی پیوسته و سلسلهوار، همچون پانزده الی بیست مقالۀ مسلسل در پایان، قالب کتابی مستقل پیدا کنند.
۳. طرح اولیّۀ این پژوهش این بود که هر یک از داستانهای موجود در این تفسیر به گونهای تفصیل یافته و با پرداختی امروزین، به شکل کتابچهای کوچک (مثلاً در قطع پالتویی و در حدّ پنجاه الی هفتاد صفحه) درآید و مجموع این کتابچهها در قیافهای متّحد الشکل عرضه شود، امّا با توجه به کوتاه و بلند بودن این داستانها و تفاوت فاحشی که از حیث کمیّت میان آنها وجود داشت، ترجیح داده شده که بازنویسی این حکایات (اعمّ از داستان پیامبران یا داستان مربوط به صحابه و یا سایر شخصیتهای طرح شده در تفسیر)، ابتدا به صورت مقالاتی مستقل امّا به هم پیوسته ارائه شود و در پایان زیور اتّحاد یابد.
۴. نظر به گستردگی و تنوع داستانها، در نظر است که کارِ بازنویسی برخی از داستانهای کوتاه به دو پژوهشگر جوان (از دانشجویان فارغ التحصیل کارشناسی ادبیات فارسی) سپرده شود و البته یکدستسازی و ویرایش نهایی کار بر عهدۀ ارائه کنندۀ طرح است؛ کما این که بازگردانِ بسیاری از داستانهای بلند را نیز ـ که بتواند سرمشقی برای دیگر همکاران این مجموعه باشد ـ وی انجام خواهد داد.
۵. در پایان هر داستان یا حکایت، مأخذ آن، بر اساس چاپ جدید این تفسیر (چاپ آستان قدس) قید خواهد شد تا روزنهای باشد برای ارتباط بیشتر خوانندگان این اثر با شخصیّت اصلی مفسّر و نوع نگارش او.
۶. نگارنده، در این بازنگاری، خود را مقیّد و متعهّد به محتوا و بافت کلّی داستانِ مندرج در تفسیر میداند، امّا در ایجاد تغییرات زبانی و ساخت شکنی، تا آن جا که مقصود اصلی مفسر و راویِ داستان تباه نگردد، دست خود و همکاران علمی را باز خواهد گذاشت.
۷. در این پژوهش، به آثاری که به این شیوه در مورد داستانهای موجود در این تفسیر به نگارش درآمده، بویژه دو نمونه از مجموعۀ شاهکارهای ادبیات فارسی (چاپ امیرکبیر) و نیز جلد سوم از تحقیق در تفسیر ابوالفتوح رازی آقای دکتر عسگر حقوقی ـ که دربارۀ داستانهای این تفسیر است ـ نظر و توجّه شده است.