پایاننامههای مرتبط با سید مرتضی علم الهدی
گسترهی دانش سیّد مرتضی علم الهدی و ارزشمندی آثار وی سبب شده تا پژوهشگران بسیاری دیدگاهها و آثار برجای مانده از او را موضوع پژوهش های علمی خویش قرار دهند، به آفرینش مقاله، کتاب، پایان نامه و رساله بپردازند.
پرتعدادی پایان نامه های کارشناسی ارشد و رسالههای دکتری که به موضوع یاد شده اختصاص یافته و نیز گستردگی اقلیمی، مذهبی و تحصیلی دانشجویانی که این موضوع را برای پایان تحصیلات خویش برگزیدهاند، سیّد مرتضی را در میان همگنان خویش ممتاز ساخته است؛ به گونه ای که پدیدآورندگان این آثار دانشجویان شیعه و سنی تحصیلکردهی دانشگاههای ایران، عراق، عربستان، مصر، اردن و ... و دانش آموختهی رشته های الهیات، ادبیات عرب، تاریخ و ... بوده اند.
در اینجا عناوین و مشخصات اجمالی پایان نامه هایی که تا کنون شناسایی شدند، گزارش شده است.
۱. استخراج آراء و نظریات تفسیری سید مرتضی (سوره آل عمران تا سوره اعراف) / سیده وحیده رحیمی / دانشگاه آزاد اسلامی کرج / ۱۳۷۴.
۲. اسلوب بیان قرآن از نگاه سید مرتضی در کتاب امالی / سوده ترقی / دانشگاه علامه طباطبایی ـ دانشکدهی ادبیات فارسی و زبانهای خارجی / ۱۳۸۹.
۳. اشاعره و نمونههایی از تفسیر الکبیر فخر رازی و مقایسه با امالی السید المرتضی / ملیحه پورستارمهادی / دانشگاه آزاد اسلامی تهران / ۱۳۷۵.
۴. امامت از دیدگاه سید مرتضی / محمدرضا خواجه نوری / دانشگاه تهران ـ دانشکده الهیات / ۱۳۸۱.
۵. امامت از نظر سید مرتضی و قاضی عبدالجبار / سید ابراهیم صابری / دانشگاه علوم اسلامی رضوی مشهد ـ دانشکدهی فلسفه و کلام اسلامی / ۱۳۸۲.
۶. آراء تفسیری سید مرتضی در کتاب امالی (از سوره مریم تا سوره فاطر) / علویه طاهره موسوی / تربیت مدرس دانشگاه قم / ۱۳۷۴.
۷. بررسی آرای تفسیری سید مرتضی علم الهدی و تأثیر آن بر تبیان شیخ طوسی / هادی درزی رامندی / دانشگاه تربیت مدرس / ۱۳۹۱.
۸. بررسی تاریخی ـ تحلیلی عقلگرایی سید مرتضی و شیخ مفید در مقایسه با نظام عقلگرایی معتزله / عظیم رضوی صوفیانی / دانشگاه تهران ـ دانشکدهی الهیات و معارف اسلامی / ۱۳۸۸.
۹. بررسی تطبیقی ادله عقلی و نقلی امامت عامه از دیدگاه سید مرتضی (الشافی فی الاما... / سمیه خلیلی آشتیانی / ۱۳۸۵ / دانشکده علوم حدیث شهرری.
۱۰. بررسی تطبیقی آموزه امامت در کلام اهلبیت و آثار متکلمان برجسته شیعی (شیخ مفید، سید مرتضی ....) / رضا نوین / دانشگاه تهران ـ دانشکده الهیات و معارف اسلامی) / ۱۳۸۸.
۱۱. بررسی تطبیقی عصمت انبیا از دیدگاه (شیخ صدوق، سید مرتضی، علامه طباطبایی و علامه عسکری) / سید یعقوب هاشمی / مجتمع آموزش عالی فقه جامعة المصطفی / ۱۳۸۵.
۱۲. بررسی رثای حسینی و فخر به اهلبیت (ع) و توصیف مظاهر دینی در دیوان شریف مرتضی / دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه.
۱۳. بررسی روش تفسیری سید مرتضی در امالی / محمدرضا موسوی شلحه / دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم / ۱۳۹۲.
۱۴. بررسی روشهای تفسیری شیخ انصاری و مقایسه آن با شیوههای تفسیری سید مرتضی علمالهدی / ناصر رفیعی محمدی / دانشگاه آزاد اسلامی تهران / ۱۳۷۵.
۱۵. بررسی و معرفی کتاب الانصار تالیف سید مرتضی (ره) / جواد سید علیزاده گنجی / دانشگاه آزاد اسلامی واحد بابل / ۱۳۷۵.
۱۶. پژوهش در مباحث حدیثی سید مرتضی / زهرا امیدی / دانشگاه فردوسی مشهد / ۱۳۸۹.
۱۷. تحقیق حول غزل السید الشریف المرتضی / ناجیة کاشانی / دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز ـ دانشکدهی ادبیات / ۱۳۸۲.
۱۸. تحقیق در روش تفسیری سید مرتضی و ترجمه امالی او (از سوره اعراف تا آخر انبیاء) / مهناز شفیع طلائی / دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال ـ دانشکدهی الهیات و معارف اسلامی، گرایش علوم قرآن و حدیث / ۱۳۷۴.
۱۹. تحقیق و بررسی نظرات سید مرتضی در علم کلام / اصغر عین الله زاده صمدی / دانشگاه تهران ـ دانشکدهی الهیات / ۱۳۶۹.
۲۰. تحلیل و ارزیابی مبانی و روشهای فهم و نقد حدیث در آثار سید مرتضی / حامد شریعتی نیاسر / دانشگاه تهران ـ مقطع دکتری / ۱۳۹۲.
۲۱. ترجمه شرح تحقیق باب طهارت الناصریات سید مرتضی علم الهدی / مجید محسنی / دانشگاه آزاد اسلامی واحد لاهیجان.
۲۲. ترجمه فصل طلاق تا ابتدای فصل عده از کتاب انتصار تالیف مرحوم سید مرتضی / عبدالحسین منشیپوری / دانشگاه تهران ـ دانشکدهی حقوق / ۱۳۳۳.
۲۳. ترجمه و بررسی مسائل البیع از کتاب الانتصار سید مرتضی / سید حسین آل طه / دانشگاه تهران / ۱۳۸۹.
۲۴. ترجمه و تحقیق باب زکات از کتاب الانتصار سید مرتضی (علم الهدی) / محمدحسین فرجی / دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام خمینی (ره) ـ دانشکدهی فقه و مبانی حقوق اسلامی / ۱۳۸۶.
۲۵. ترجمه و تحقیق بخش اول کتاب تنزیه الانبیاء سید مرتضی (علم الهدی) / نرگس میرزاده / دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکزی / ۱۳۸۹.
۲۶. ترجمه و تحقیق بخش حدود و دیات کتاب الانتصار سید مرتضی / زهرا پور بناء / دانشگاه آزاد اسلامی / ۱۳۸۹.
۲۷. ترجمه و تحقیق تنزیه الانبیاء سید مرتضی (بخش انبیا) / محسن شایگان / دانشگاه تهران / ۱۳۷۵.
۲۸. ترجمه و تحقیق فصل قضاء و شهادات از کتاب الانتصار سید مرتضی / علی اکبر حسینی معصوم / دانشگاه تهران / ۱۳۸۹.
۲۹. ترجمه و تحقیق کتاب الانتصار سید مرتضی علم الهدی، مسائل «الصید و الذبائح و الاطعمه و الاشربه و اللباس» / مرتضی میرکریمی / دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام خمینی (ره) / ۱۳۸۸.
۳۰. ترجمه و تحقیق کتاب حج از الانتصار سید مرتضی علم الهدی / حسن محرم نژاد / دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام خمینی (ره) ـ دانشکدهی الهیات / ۱۳۸۶.
۳۱. ترجمه و تحقیق مباحث، حدود ـ قصاص ـ دیات از کتاب انتصار سید مرتضی / یزدان عیسی پورهادی / دانشگاه آزاد اسلامی / ۱۳۸۹.
۳۲. ترجمه و تحقیق مبحث از کتاب دروس فی علم الاصول سید محمد باقر صدر و تطبیق آن با الذریعه سید مرتضی علم الهدی و ... / خدایار کاظمی / دانشگاه آزاد اسلامی واحد بابل / ۱۳۷۹.
۳۳. ترجمه و تحقیق مسائل بخش نماز از کتاب الانتصار سید مرتضی علم الهدی / دانشگاه آزاد اسلامی / مریم گنجی سیگارودی / ۱۳۸۹.
۳۴. ترجمه و تحقیق مسائل نکاح از کتاب انتصار سید مرتضی (رحمة الله) / نصیر کیایی / دانشکدهی الهیات و معارف اسلامی تهران / ۱۳۶۹.
۳۵. ترجمه و تحلیل ادبی و محتوایی مراثی حسینی سید مرتضی / محمد اسمعیل زاده / دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران ـ مقطع دکتری / ۱۳۸۷.
۳۶. ترجمه و شرح تحقیق کتاب بیع، ربا، صرف و کتاب شفعه از الانتصار / نسرین عوض پور / دانشگاه آزاد اسلامی تهران ـ دانشکدهی فقه و مبانی حقوق اسلامی / ۱۳۸۲.
۳۷. ترجمه و شرح و تحقیق کتابهای بیوع، شفعه، رهن، غصب، دیات، ایمان، قضاء و مسائل متفرقه از کتاب مسائل الناصریات سید مرتضی علم الهدی / محمد حسینپور / دانشگاه آزاد اسلامی واحد لاهیجان.
۳۸. ترجمه و شرح تحقیق باب طهارت الانتصار سید مرتضی علم الهدی / شریف مراقی / دانشگاه آزاد اسلامی واحد لاهیجان.
۳۹. ترجمه، شرح و تحقیق کتاب الصیام از کتاب انتصار سید مرتضی علم الهدی / مهری قنبری دوست کوهی / دانشگاه آزاد اسلامی تهران / ۱۳۸۸.
۴۰. ترجمه، شرح و تحقیق مبحث قضا و شهادت از کتاب انتصار سید مرتضی علم الهدی / رحمت الله سعیدی گراغانی / دانشگاه آزاد اسلامی لاهیجان / ۱۳۸۱.
۴۱. ترجمه، شرح و تحقیق بخش حج، زکات، صیام، طلاق و نکاح از کتاب مسائل الناصریات سید مرتضی علم الهدی / مصطفی وهابی / دانشگاه آزاد اسلامی واحد لاهیجان.
۴۲. ترجمه، نقد و شرح مباحث قرآنی و حدیثی بخشی از امالی سید مرتضی تا مجلس ۱۵ / سید عبدالمجید حسینی زاده هرات / ۱۳۸۴ / دانشگاه فردوسی مشهد.
۴۳. ترجمه، نقد و تحقیق بخش دوم کتاب تنزیه الانبیاء (سید مرتضی) / فرشته عباسی / دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکزی / ۱۳۸۸.
۴۴. تطبیق نظرات اصولی سید مرتضی با شیخ طوسی / عبدالحسین حیدری / دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران ـ دانشکدهی الهیات و فلسفه / ۱۳۸۹.
۴۵. حقیقت امامت و اوصاف امام از منظر قاضی عبدالجبار و سید مرتضی / علی اصغر حدیدی / دانشگاه معارف اسلامی / ۱۳۹۳.
۴۶. خداشناسی از دیدگاه سید مرتضی / سید حسین ضیائی / دانشگاه علوم اسلامی رضوی ـ دانشکدهی فلسفه و کلام اسلامی / ۱۳۸۱.
۴۷. روش تفسیری سید مرتضی علم الهدی / وحیده رحیمی / دانشگاه تهران ـ دانشکدهی الهیات و معارف اسلامی / ۱۳۷۵.
۴۸. روش سید مرتضی در فقه الحدیث با تأکید الامالی السید المرتضی / صدیقه غفوری اسفریزی / دانشگاه تهران / ۱۳۸۸.
۴۹. سیری بر آراء کلامی سید مرتضی / مصطفی عزالدین / مدرسه علمیه عالمی نواب خراسان رضوی / ۱۳۹۰.
۵۰. شرح مراثی شریف مرتضی بخش یکم / زهرا قاسمی اصل / دانشگاه آزاد اسلامی واحد فلاورجان ـ دانشکدهی زبان و ادبیات عرب / ۱۳۸۹.
۵۱. شرح و تحقیق مبحث مسائل حدود، قصاص و دیات از کتاب الانتصار تالیف سید مرتضی علم الهدی / محمدرضا پناهی شهری / دانشگاه آزاد اسلامی / ۱۳۸۹.
۵۲. شیوه برخورد علما «شیخ صدوق، شیخ مفید، سید مرتضی، شیخ طوسی» با مدعیان مهدویت / مهدی رسولی نیا / «سطح سه» حوزه علمیه قم ـ رشته کلام / ۱۳۸۸.
۵۳. عصمت انبیا از دیدگاه سید مرتضی / آسیه میرزایی / دانشگاه تهران ـ دانشکدهی الهیات / ۱۳۸۳.
۵۴. عقائد کلامی شریف مرتضی (ره) / کریم ولایتی / دانشگاه آزاد اسلامی تهران / ۱۳۶۹.
۵۵. فرد و دولت در اندیشه شیخ مفید و سید مرتضی / عباس صالحی / دانشگاه قم / ۱۳۸۹.
۵۶. گردآوری، ترجمه و تحقیق سی و پنج آیه شریفه از بیست جزء اول قرآن از کتاب امالی سید مرتضی علم الهدی (ره) / سید رسول حجازی / دانشگاه اصول الدین / ۱۳۸۹.
۵۷. مباحث تفسیری سید مرتضی علم الهدی / محسن صمدانیان / دانشگاه تهران / ۱۳۸۶.
۵۸. مباحث تفسیری سید مرتضی علم الهدی (از سوره هود تا سوره کهف) / رضا شکرانی / دانشگاه تهران / ۱۳۸۵.
۵۹. مضامین شیعی در شعر شریف رضی و شریف مرتضی / محسن شبستانی / دانشگاه رازی ـ دانشکدهی ادبیات و علوم انسانی / ۱۳۸۲.
۶۰. مطالعه تطبیقی دیدگاه سید مرتضی و قاضی عبدالجبار در مساله امامت (با محوریت کتاب الشافی و المغنی) / رضا سعیدیپور / سطح چهار حوزه / ۱۳۹۲.
۶۱. معجزه از دیدگاه سه مکتب کلامی ناظر بر آراء عبدالجبار معتزلی، شهرستانی و سید مرتضی / زهرا درویشی قنبر / دانشگاه علامه طباطبائی ـ دانشکدهی ادبیات فارسی و زبانهای خارجی / ۱۳۸۹.
۶۲. مقارنة اشعار الشریفین الرثائیة / مهین صفریان دارانی / دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی ـ دانشکدهی زبان و ادبیات فارسی / ۱۳۸۱.
۶۳. مقایسه آراء سید مرتضی و علامه طباطبائی در باب عصمت انبیاء / اکبر قربانی / دانشگاه اصفهان ـ دانشکدهی الهیات، فلسفه و کلام اسلامی / ۱۳۸۷.
۶۴. منفردات امامیه در حقوق کیفری اسلام توجه و تحقیق کتاب حدود، قصاص و دیات از کتاب الانتصار سید مرتضی / ولی الله ملکوتیفر / دانشگاه تهران / ۱۳۸۹.
۶۵. المنهج الاجتهادی عند المفید و المرتضی (قدس سره) آرای اجتهادی نزد شیخ مفید و سید مرتضی / انور پنام / دانشگاه قم / ۱۳۸۰.
۶۶. نظریة العصمة؛ دراسة مقارنة بین ماکتبه السید المرتضی و العلامه حلی / سهیل السهیلی (عراق) / مدرسه عالی فقه و معارف اسلامی / ۱۳۸۴ ش.
۶۷. نقد و بررسی تبیین عقلانی ضرورت امامت عامّه، از دیدگاه فیلسوفان (فارابی و ملاصدرا) و متکلمان (سید مرتضی، شیخ مفید، شیخ طوسی) / محمدصادق علیپور / موسسه امام خمینی / ۱۳۸۹.
خارجی
۱. أدب المرتضی من سیرته و آثاره / عبدالرزاق محیی الدین مرب و شاعر و أستاذ جامعی و عمید لکلیة التربیة و نائبا لرئیس جامعة بغداد دارالعلوم / أطروحة الدکتوراه / جامعة فؤاد الأول ـ مصر / و المشرفة علیها الأستاذة الدکتورة سهیر القلماوی / سنة ۱۹۵۶.
۲. اسالیب النحو العربی فی امالی السید المرتضی (ت ۴۳۶ هـ) / رعد عبدالحسین حمدوش / کلیة التربیة للبنات جامعة الکوفه / ماجیستر / ۲۰۱۳.
۳. اسلوبیة الترکیب فی شعر الشریف المرتضی / سمیر عوض الله رفاعی / رسالة ماجستیر / کلیة الاداب جامعة الزقزیق مصر / ۲۰۰۶ م.
۴. امالی المرتضی: دراسة تحلیلیة مقارنة فی تأویل آی القرآن / همام، محمد معتمد مرسی / رسالة ماجستیر / جامعة الاسکندریة، کلیة الاداب، قسم اللغة العربیة / ۱۹۷۷ م.
۵. آراء الشریف المرتضی العقدیة، عرض و نقد / محمد بن سعید بن حامد آل مدشة الغامدی / درجة الدکتوراه / کلیة الدعوة و اصول الدین، قسم العقیدة جامعة ام القری / ۱۴۳۴ ق.
۶. آلیات التأویل فی أمالی المرتضی: دراسة نقدیة / رسالة ماجستیر / محمد بن سعید بن حامد آل مدشة الغامدی / جامعة الملک عبدالعزیز / ۱۴۲۸ هـ / ۲۰۰۷ م.
۷. البحث اللغوی فی کتب الامالی / ماهر محمد محمود عسقلان / رسالة ماجستیر / جامعة الاسکندریة، کلیة الاداب، قسم اللغة العربیة / ۱۹۷۷ م.
۸. البلاغة القرآنیة فی امالی المرتضی / لیث قابل عبید الوائلی / کلیة التربیة للبنات جامعة الکوفة / ماجستیر / ۱۹۹۹.
۹. تحقیق کتاب «الشهاب فی الشیب و الشباب» لمؤلفه الشریف المرتضی (۹۶۵ ـ ۱۰۴۴ م) / عبدالله عبداللطیف الحمر / الماجستیر من جامعة الکویت.
۱۰. تعدد وجوه إعراب الآیات القرآنیة فی کتب الامالی النحویة (أمالی الشریف المرتضی (۴۳۶ هـ) ـ أمالی ابن الشجری (۵۴۲ هـ) ـ أمالی ابن الحاجب (۶۴۶ هـ) / عبدالله احمد بن احمد محمد / جامعة البصرة التربیة / ۲۰۰۳.
۱۱. الخطاب النقدی عند الشریفین الرضی و المرتضی / سعد حسن ناصر / اشراف: الدکتور فاروق محمود عبدالله حسین الحبوبی / کلیة التربیة للعلوم الانسانیة جامعة واسط / ۲۰۰۸.
۱۲. الدلالة القرآنیة عند الشریف المرتضی (دراسة لغویة) / حامد کاظم عباس/ بغداد، دارالشؤون الثقافیة العامة، ۲۰۰۴.
۱۳. دیوان الشریف المرتضی دراسة لغویة / حسن کزاز جادر / جامعة بغداد، کلیة التربیة / ابن رشد / ماجستیر / اللغة العربیة / ۲۰۰۸.
۱۴. الرثاء فی شعر الشریف المرتضی: دراسة فنیة / حمودی جبیر الیاسری / رسالة ماجستیر / کلیة الاداب جامعة الکوفة / ۱۹۹۸ م.
۱۵. الشریف المرتضی متکلّماً / د. رؤوف الشمری / ماجستیر کلیة الکلیة العلوم الاسلامیة جامعة بغداد / ۱۹۹۲.
۱۶. الشریف المرتضی مفسرا / زینة حسین الغریری / کلیة التربیة للبنات جامعة بغداد / ماجستیر / ۱۹۹۶.
۱۷. الشریف المرتضی ناقدا / عبدالناصر هاشم محمد الهیتی / رسالة ماجستیر/ کلیة التربیة، جامعة الأنبار / ۱۴۲۲ هـ ـ ۲۰۰۱ م.
۱۸. الشریف المرتضی ناقدا / محمد ادیب عبدالراضی ادریس / الدکتوراه / جامعة عین شمس مصر / ۲۰۰۵ م.
۱۹. الشریف المرتضی ودابه / محمد ابراهیم عبدالرحمن المطرووی / مشرف احمد الشرباصی / القاهرة / الازهر / دکتوراه / ۱۹۷۹.
۲۰. الشریف المرتضی و آراؤه الکلامیة دراسة مقارنة مع مذاهب المخالفین / رشا محمود محمد رجب / اشراف أ.د عبدالفتاح أحمد فؤاد / حیاة محمد إبراهیم / مرتبة الشرف الأولی / الدکتوراه / جامعة دمنهور کلیة الآداب / قسم الفلسفة / اخذ ۲۰۰۱ دفاع ۲۰۰۵.
۲۱. الشریف المرتضی و جهوده النحویة و اللغویة / الدکتورة سعاد الکرعاوی (رسالة ماجستیر)، جامعة الکوفة، کلیة التربیة، قسم اللغة العربیة، ۱۴۱۵ ه ـ ۱۹۹۴ م.
۲۲. الشریف المرتضی و منهجه فی التفسیر، صبری إسماعیل المواجدة، رسالة ماجستیر جامعة الأردن، ۱۹۹۳ م.
۲۳. شعر الشریف المرتضی دراسة أسلوبیه (ماجستیر) دانشگاه ام القراء عربستان.
۲۴. شعر الشریف المرتضی دراسة فنیة (ماجستیر) دانشگاه ام القراء عربستان.
۲۵. شعر الشریف المرتضی دراسة فنیة / عبدالحفیظ مصطفی عبدالهادی / رسالة دکتوراه / جامعة القاهره کلیة دارالعلوم ۱۹۹۸.
۲۶. الصورة الأدبیة فی شعر الشریف المرتضی، مشیرة محمد شدید إبراهیم رسالة دکتوراه، جامعة الأزهر، القاهرة، ۱۹۹۲ م.
۲۷. الصورة الفنیة فی دیوان الشریف المرتضی: دراسة نقدیة / طاهرة بنت عبدالخالق اللواتیة / رسالة ماجستیر فی النقد الأدبی / بالاشراف الدکتور ولید محمود خالص من قسم اللغة العربیة بجامعة السطان قابوس / ۲۰۰۷ م.
۲۸. غرر الفوائد و درر القلائد، دراسة منهجیة / تألیف: سعد وحید عیسی / رسالة ماجستیر، آداب ـ بصرة، ۱۹۹۳ م.
۲۹. الفخر و الحماسة فی شعر الشریف المرتضی: ـ دراسة تحلیلة ـ / رسالة ماجستیر / بتول احمد سلیم / إشراف: أ. م. د. عاصم عبد دواح ـ کلیة التربیة للبنات ـ جامعة بغداد ۱۶۲۳ هـ ـ ۲۱۱۲ م.
۳۰. الفن الشعری بین الشریفین الرضی و المرتضی / محمد محمد موسی ابوجبل / رسالة دکتوراه / کلیة اللغة العربیة جامعة الازهر مصر / ۱۹۹۱ م.
۳۱. القضایا النحویة و الصرفیة فی أمالی السید المرتضی / المعهد العالی للدراسات الإسلامیة مصر ۱۹۹۶.
۳۲. المدیح فی شعر الشریف المرتضی: دراسة فنیة / امل جاسم عبدالرضا / رسالة ماجستیر / کلیة الاداب جامعة الکوفة / ۲۰۰۹ م.
۳۳. منهج التأویل فی أمالی المرتضی / أنتظار خضیر بوهان القریشی / الماجستیر / آلیة الفقه / جامعة الکوفة / ۲۰۰۶ م.
۳۴. المنهج التفسیری عند الشریف المرتضی / خزعل الباوی / دانشگاه بین المللی آل البیت / اشراف: صائب محمد عبدالحمید و أحمد فاضل السعدی.
۳۵. منهج الشریف المرتضی و موارده فی کتاب الأمالی / سعید نعیم جابر / أطروحة الدکتوراه / معهد التاریخ و التراث العلمی العربی بغداد / اشراف أ.د. وجدان فریق عناد العارضی.
۳۶. النحو فی أمالی الشریف المرتضی / الدکتور إبراهیم بن محمد أبو عباة / الماجستیر فی النحو بتقدیر (ممتاز) عام ۱۴۰۲ هـ من کلیة اللغة العربیة بالریاض.
۳۷. وسائل السبک و الحبک فی دیوان الشریف المرتضی / عمرو محمد یسری عبدالفتاح / رسالة ماجستیر / کلیة الاداب جامعة طنطا / ۲۰۱۱ م.