الشریف المرتضی متکلّماً
سیّد مرتضی در علوم عقلی و نقلی سرآمد روزگار خویش به شمار می‌آید و در علوم مختلف اسلامی، آثار ماندگاری به یادگار گذاشته است. از این رو، تبیین اندیشه‌های وی از دغدغه‌های پژوهشگران و محقّقان در عرصه‌های گوناگون بوده است. با توجّه به این که سیّد مرتضی را به معتزلی بودن متّهم کرده اند، و سیّد در ردّ نظریۀ ضدّ شیعی قاضی عبد الجبار معتزلی، کتاب الشافی را به نگارش در آورده است و در آن اندیشۀ کلامی شیعه را تبیین نموده است. از کسانی که اتّهام یادشده را در سال‌های اخیر مطرح نمودند، می‌توان به دکتر عبد الرزّاق محیی الدین اشاره کرد. در پاسخ وی دکتر رئوف احمد شمّری، کتاب الشریف المرتضی متکلّماً را به این منظور نگاشته است و آرا و اندیشه‌های کلامی سیّد مرتضی را در اصول و فروع اعتقادی تبیین کرده است و اتّهام معتزلی بودن سیّد را مردود دانسته است.
این کتاب در شش فصل تدوین شده است. فصل نخست آن به مباحث توحید و صفات ثبوتیه و سلبیه پرداخته است. فصل دوم آن را به مباحث عدل الهی و حُسن و قبح عقلی و جبر و اختیار اختصاص داده است. فصل سوم به مباحث نبوّت‌شناسی و فصل چهارم به مباحث امامت و امام‌شناسی پرداخته است. فصل پنجم کتاب به مبحث معادشناسی مربوط است و فصل ششم اختصاص دارد به مسائل متفرقۀ اعتقادی بین فرق اسلامی. پایان‌بخش کتاب نتایج و جمع‌بندی مطالب است. این کتاب را بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی در سال ۱۳۹۲ش در ۳۶۱ صفحه به چاپ رسانده است.
