مسئله نَسخ، در کتاب «الکافى» و ديدگاه کلينى
چکيده
در اين نوشتار، مسئله «نَسخ» از منظر شيخ کلينى رحمه الله در کتاب «الکافى»، مورد بحث و بررسى قرار مى گيرد و ابعاد و انواع نسخ قرآن از اين دريچه، مورد مطالعه واقع مى شود. نگارنده، ابتدا به بررسى معناى لغوى و اصطلاحى نسخ مى پردازد و فرق آن را با «بداء»، «تخصيص» و «توقيت» بيان مى کند. آنگاه اهميت و ضرورت مسئله نسخ را براى مفسّران، مورد تأکيد قرار مى دهد و اقسام نسخ را بيان مى کند.
در ادامه، نسخ را از دو زاويه ناسخ و منسوخ، مورد مطالعه قرار داده و از زاويه ناسخ، نسخ قرآن به قرآن، نسخ قرآن به سنّت متواتره، و نسخ سنّت به قرآن را بررسى کرده است. وى با توجّه به روايات «الکافى»، اين قبيل از نسخ ها را مى پذيرد و آنها را مورد تجزيه و تحليل بيشتر قرار مى دهد. از زاويه منسوخ نيز نسخ حکم بدون نسخ تلاوت را بر اساس روايات «الکافى»، قبول کرده و نسخ تلاوت را (چه اين که با نسخ حکم همراه باشد يا نه) مردود دانسته است. نگارنده، عالمان واقعى به نسخ را ائمّه عليهم السلام و پيامبر صلى الله عليه و آله دانسته و با نقل روايتى از «الکافى»، به تأويل نسخ نيز مى پردازد.
کليدواژه ها: «الکافى»، کلينى، قرآن، نَسخ.
