گفتگويى با آقاى محسن ستاره، دهيار روستاى کلين درباره مزار يعقوب بن اسحاق کلينى (پدر ثقة الاسلام کلينى)
از شيخ يعقوب کلينى، پدر محمّد، صاحب الکافى ـ که قبرش اکنون در دهکده کلين زيارتگاه است ـ حديث و روايتى در دست نيست و نام او در کتب رجال حديث نيامده، و معلوم نشده که وى اصلاً از محدثان و عالمان بوده و يا شغل و حرفه اى ديگر داشته است، ولى از اينکه او صاحب مقبره و مزارى است، معلوم است که يک شخصيت بزرگ و ممتاز بوده است.
مقبره شيخ يعقوب، در يک کيلومترى دهکده کلين و در قسمت شرقى آن قرار گرفته و در کنار جاده اى آسفالته است؛ صحنى بزرگ و وسيع در حدود دو هکتار، با فضايى روحانى که بينندگان را به طرف خود جذب مى کند. در وسط صحن ساختمانى شامل مقبره با گنبدى برفراز قبر و ايوانى در طرف شمال و چند اطاق مجاور، مجموعه بنا را تشکيل مى دهد.
ساختمان اصلى مقبره و بناهاى مجاور آن، مقدارى از سطح حيات و صحن بالاتر ساخته شده است. اصل بنا قديمى است و گفته مى شود که از آثار عهد صفوى است؛ اگر چه تاريخى در آن ديده نشد، ولى اخيراً نوسازى هايى در آنجا انجام گرفته و ايوان و رواق ها سنگفرش شده، و براى زايران آماده گرديده است.
بر اساس سنگى که در آنجا نصب شده، شيخ يعقوب در سال سيصد هجرى در گذشته و در دهکده کلين به خاک سپرده شده است. او در حدود پنجاه سال بعد از درگذشت حضرت عبد العظيم عليه السلام وفات نموده و به احتمال قوى حضرت عبد العظيم عليه السلام را درک کرده است و در حدود سى سال قبل از وفات فرزندش ـ ابو جعفر کلينى ـ ، جهان را وداع گفته است.
اکنون تنها اثر باستانى در دهکده کلين، مقبره يعقوب بن اسحاق کلينى رازى است و قبر او اکنون زيارتگاه شيعيان و دوستان اهل بيت عليهم السلام است. براى آگاهى از وضعيت فعلى و روند بازسازى اين بقعه، با آقاى محسن ستاره، دهيار روستاى کلين، گفتگويى شد که در پى مى آيد:
جناب آقاى ستاره، روستاى کلين در تقسيمات کشورى تابع کدام يک از شهرستان هاى کشور است؟
روستاى کلين در بخش فشافويه قرار گرفته و از توابع شهرستان رى در استان تهران است.
بقعه مرحوم کلينى چه جايگاهى در روستا دارد؟
اين مزار نه تنها مورد توجه و احترام مردم روستا؛ بلکه مردم روستاهاى اطراف است و مردم از روستاهاى دور دست به زيارت اين مزار مى آيند. مى توان گفت که مزار کلينى مرکز فعاليت هاى فرهنگى بخش فشافويه است و در مناسبت هاى مذهبى، بويژه عزادارى هاى ايام محرم، دسته جات عزادارى به سمت اين بقعه بهراه افتاده و پس از رسيدن به اين بقعه، به عزادارى مى پردازند.
تاکنون چه اقداماتى براى بهسازى بقعه انجام شده است؟
اين بقعه ـ که در دوره صفوى بنا شده است ـ در دوره هاى مختلف بازسازى شده و به صورت کنونى درآمده است و در سال ۱۳۷۶ به ثبت ميراث فرهنگى رسيد و در شمار آثار فرهنگى ـ تاريخى ايران قرار گرفت. پس از ثبت اثر، با بودجه اى که از سوى سازمان ميراث فرهنگى درنظر گرفته شده بود، مقدارى از بنا مرمت شد و در سال هاى اخير با درخواست هيئت امناى محترم، طرح جامع اين بنا از سوى سازمان اوقاف و امور خيريه در دست مطالعه و تصويب است که در صورت تصويب، يک سالن اجتماعات و ساير امکان مورد نياز در آن پيشبينى شده است.
در حال حاضر کارهاى جدول کشى و گلکارى محوطه انجام گرفته و تا حدودى امور رفاهى زايران مزار مورد توجه قرار گرفته است.
آيا از سوى متوليان اين بقعه اقدامى براى معرفى صاحب اين مزار و فرزند وى ثقة الاسلام کلينى انجام گرفته است؟
در سال هاى قبل، همايشى براى بزرگداشت کلينى از سوى فرماندارى شهرستان رى و متوليان فرهنگى بخش برگزار شد و در آن گامى هر چند کوچک، در اين مسير برداشته شد و از ديگر اقدامات انجام شده، تهيه مجلدات کتاب اصول الکافى است که در مناسبت هاى مختلف به علاقه مندان اهدا مى گردد. يکى از آرزوهاى ديرينه مسئولان و اهالى اين روستا، برگزارى همايشى در جوار مرقد کلينى براى معرفى اين دو عالم بزرگ است که اميدواريم در آينده نه چندان دور محقق شود.