نگاهی به مضامين غزليات عُذری در ديوان شريف مرتضی

ابو القاسم على بن احمد الحسين (355 ـ 436ق) معروف به سيّد مرتضى، از فقها و متكلّمان بزرگ شيعه اماميه و سرآمد بسيارى از علوم روزگار خود مانند: فقه، اصول، كلام، ادبيات، لغت و شعر بود. وى عمر خويش را به فراگيرى علوم و تدريس و تأليف كتاب و رساله گذراند و پس از برادرش سيّد رضى ، نقابت علويان را بر عهده گرفت. شعر سيّد مرتضى، آينه تمام‏ نماى روزگار اوست. وى شاعرى توانا و زبان‏آور بود؛ ولى در شعر به شهرت و آوازه برادرش سيّد رضى نرسيد. غزل در ديوان سيّد مرتضى به دو شكل وجود دارد: يكى در مطلع قصايد و ديگرى به طور مستقل، و مجموع اين دو، حدود 110 قصيده كوتاه و بلند و 783 بيت از ديوان او را تشكيل می دهد. با توجه به جايگاه سيّد در جرگه ادباى قرن چهارم هجرى و اهمّيت غزليات در بين موضوعات ادبى، نوشتار حاضر بر آن است كه غزليات سيّد مرتضى را بررسى كند و به جامعه ادبى كشور معرفى نمايد.

واژگان كليدى: شعر عربى، غزل عُذرى، شريف مرتضى، عصر عبّاسى.